Чым парадуе і здзівіць XXXIV Міжнародны фестываль мастацтваў “Славянскі базар у Віцебску”, асказаў генеральны дырэктар Цэнтра культуры “Віцебск” Глеб Лапіцкі.
Сёлета памяняецца фармат выступлення ўдзельнікаў XXXIV Міжнароднага конкурсу выканаўцаў эстраднай песні “Віцебск”: 12 ліпеня ў першым аддзяленні канцэрта канкурсанты выканаюць сусветны хіт у суправаджэнні фанаграмы “-1” і шоу-балетаў. У другім — з жывым канцэртам выступіць зорка расійскай сцэны Сяргей Лазараў. Наступны дзень спаборніцтваў, дзе ўдзельнікі праспяваюць славянскія хіты ў суправаджэнні аркестра, арганізатары вырашылі сумясціць з канцэртам урачыстага закрыцця фестывалю.
— Канкурсантаў падтрымаюць папулярныя артысты, зоркі першай велічыні: будуць выступаць самі і даваць парады. У выніку партфоліа маладых папоўніцца бясцэнным вопытам, — растлумачыў Глеб Лапіцкі.
Па яго словах, сёлета значна пашырылася геаграфія патэнцыйных удзельнікаў, паміж імі ўзнікла больш вострая канкурэнцыя. Гэта дапаможа абраць цікавейшае, найбольш яркае, запамінальнае.
Таксама змяніліся ўмовы для выканаўцаў у XXIII Міжнародным дзіцячым музычным конкурсе. У першы дзень яны выканаюць саўндтрэк з мультфільма, папулярнага ў іх краіне.
— Спачатку мы хацелі, каб хлопчыкі і дзяўчынкі звярнулі ўвагу на нацыянальную анімацыю. Але, высветлілася, што не ўсюды на постсавецкай прасторы такія стужкі здымалі. Каб выключыць няроўнасць паміж удзельнікамі, мы прыбралі з умоў краінавую прыналежнасць мультфільма. Цяпер распрацоўваем варыянты, як можна абыграць песні на сцэне.
Незвычайным будзе і другі дзень спаборніцтва: дзеці праспяваюць на адной са славянскіх моў твор славянскіх аўтараў. Прычым у суправаджэнні Нацыянальнага акадэмічнага канцэртнага аркестра Беларусі імя М.Я. Фінберга!
— Такім чынам у кожнага юнага спевака з’явіцца магчымасць папрацаваць са знакамітым аркестрам. А яшчэ гэты крок адпавядае галоўнай задумцы фестывалю — дзяліцца культурай. У песню можна будзе дадаць нацыянальны каларыт сваёй краіны, — заўважыў Глеб Аляксандравіч.
Акрамя таго, арганізатары вырашылі зрабіць для юных канкурсантаў падарунак — 10 ліпеня ў іх будзе вольны дзень, каб стаць удзельнікамі ўрачыстага адкрыцця, паглядзець выступленні славутасцей ці проста прасякнуцца атмасферай фестывальнага Віцебска.
Тэме Вялікай Айчыннай вайны на фестывалі прысвечана некалькі праектаў. На думку Глеба Лапіцкага, у маладога пакалення Дзень Перамогі часцей асацыюецца са святам і песняй Льва Лешчанкі. Так, гэта вялікая радасць. Але ж лёсавызначальнаму дню папярэднічалі гады жудасных выпрабаванняў, якія выпалі на долю беларусаў. І наш народ з гонарам іх вытрымаў. І перамог!
— Мы пастараемся паказаць моладзі ўсе грані Вялікай Перамогі. І не проста канстатаваць факты, але данесці іх так пранікліва, каб гледачы адчулі, што такое подзвіг і што такое бязлітаснае злачынства. І каб ведалі: варварства мы больш не дапусцім, — падкрэсліў Глеб Аляксандравіч.
На працягу ўсяго “Славянскага базару” будзе праходзіць праграма Саюзнай дзяржавы. Самы буйны праект — гала-канцэрт, які аб’яднае вядучых майстроў мастацтваў Беларусі і Расіі. Прадоўжыцца і традыцыя “Саюзная дзяржава — дзецям”, якая зарадзілася летась. Для юных гледачоў падрыхтавалі сямейны мюзікл “Летуценнікі”, беларуска-расійскі праект. На адзін з паказаў запросяць хлопчыкаў і дзяўчынак, якія выхоўваюцца ў інтэрнатных установах, і шматдзетныя сем’і.
— Парадуе гасцей і наш вулічны праект, які правядзём на Пушкінскай плошчы. Сёлета прысвячаем яго культуры казацтва, — расказаў Глеб Лапіцкі. — У Віцебскай абласной філармоніі адбудзецца канцэрт-спектакль “Майстар і Мандаліна” — музычна-драматычная фантазія, дзе несмяротныя вобразы і радкі культавага рамана Булгакава “Майстар і Маргарыта” стануць пунктам адліку для разважанняў аб каханні, прыгажосці, прыродзе творчасці, каштоўнасці быцця.
Там жа пройдзе канцэрт грузінскага гурта Bravo Metehi; выступіць спявачка, кампазітар і актрыса Этэры Берыяшвілі. Не пакіне нікога абыякавым канцэрт маскоўскага ансамбля танца “Аланія”. Хуткі рытм і запал напоўняць залу філармоніі падчас канцэрта расійскага музычнага праекта “Этна-фламенка”.
Сёлетні фестываль будзе рэкордным па колькасці задзейнічаных аркестраў. Гледачы пачуюць Прэзідэнцкі аркестр, Нацыянальны акадэмічны канцэртны аркестр Беларусі імя М.Я. Фінберга, убачаць рок-шоу “Nikamuza”. Пётр Ялфімаў дасць сольны канцэрт у суправаджэнні Нацыянальнага акадэмічнага народнага аркестра Рэспублікі Беларусь імя І.І. Жыновіча. Па словах Глеба Лапіцкага, у аркестравай творчасці адбудзецца аб’яднанне, якога ў краіне яшчэ не было.
— Мы адзначым шэраг юбілеяў выдатных дзеячаў культуры і мастацтваў, сярод якіх Юрый Антонаў, Ларыса Доліна, Васіль Раінчык, Кім Брэйтбург. Успомнім геніяльных творчых людзей, якіх, на жаль, ужо няма сярод нас, — праз іх кампазіцыі, якія выконвае сучасная моладзь, — паведаміў гендырэктар.
Склалася раскошная тэатральная праграма фестывалю.
— Мы калісьці ўзялі на сябе абавязацельства прывозіць рэпертуарныя спектаклі тытулаваных тэатраў са знакамітымі артыстамі, — нагадаў Глеб Аляксандравіч. — Так, сёлета Тэатр-студыя кінаакцёра пакажа “Радавых” Аляксея Дударава. Прой- дуць спектаклі Нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя Якуба Коласа, Беларускага дзяржаўнага акадэмічнага тэатра юнага гледача, маскоўскіх драматычнага тэатра “Сфера” і тэатра Росту ў Царыцыне. Адбудзецца прэм’ера містычнага трылера “Мёртвыя душы”, які паставіў у Тэатры на Паўднёвым Захадзе Міхаіл Беляковіч.
— Наш фестываль грунтуецца на захаванні найлепшых традыцый. Таму штогод пакідаем асноўныя, стрыжневыя мерапрыемствы. Але зараз плануем насыціць праграму і эксперыментальнай творчасцю маладых, каб паказаць: “Славянскі базар” — пляцоўка, на якой могуць рэалізавацца розныя творчыя асобы! — падкрэсліў Глеб Лапіцкі. — Будзе пашыраны не толькі забаўляльны напрамак, але і адукацыйны. Апроч апрабаваных вакальнай і тэатральнай лабараторый, зараджаецца новы праект — “Тэрыторыя стАРТу” на базе Віцебскага дзяржаўнага музычнага каледжа імя І.І. Салярцінскага, накіраваны на акадэмічную і творчую моладзь. Прапановы ўжо разасланы ў ВНУ краіны. У іх агаворка: неабходна заявіць нешта асаблівае.
Паводле слоў гендырэктара, рыхтуецца адноўлены фэст вулічнага мастацтва “На сямі вятрах”, будзе ўзмоцнены праект “Славянскі дабравест” у кафедральных саборах Віцебска для дэманстрацыі харавога майстэрства.
На сёлетняй “Славянцы” з’явіцца новая пляцоўка — у цэнтральным спартыўным комплексе.
— Ад гледачоў ёсць запыт на пашырэнне праграмы. Але павялічваць тэрміны правядзення фестывалю мы не плануем, вось і шукаем іншыя магчымасці, — растлумачыў Глеб Лапіцкі. — Стадыён ЦСК змесціць такую ж колькасць гледачоў, як і Летні амфітэатр, — 6 тысяч чалавек. Для нас гэта няпросты эксперымент. Цяпер тэхнічная служба працуе ў праліку гукавых і светлавых патокаў, каб бачнасць і чутнасць у розных сектарах была добрай. Калі водгукі аб праведзеных тут канцэртах будуць станоўчымі, не выключаем магчымасці зрабіць гэтую пляцоўку сталай для нашага культурнага форуму.
Сёлета там пройдуць чатыры праекты. Сярод іх — эксперымент мінулага года “Зоркі ЦікТока” на “Славянскім базары ў Віцебску”. Адбудзецца і аўтографсесія з артыстамі. Каб сфатаграфавацца з кумірам, неабходна купіць білет на канцэрт і сачыць за навінамі ў сацсетках фестывалю.
Як і ў мінулыя гады, сёлета на “Славянцы” прадставяць свае вырабы шматлікія майстры народнай творчасці.
— Хочам крыху размежаваць напрамкі завадскога, масавага тыражавання і індывідуальнага. Магчыма, з’явіцца нейкая асобная вуліца, дзе будуць выстаўляцца менавіта рамеснікі. Майстры — самастойныя, самадастатковыя ўдзельнікі, якія могуць паўнавартасна аб сабе заявіць, — лічыць Глеб Аляксандравіч.
У гэтым годзе назіраецца беспрэцэдэнтны попыт гледачоў на фестывальны кантэнт. З лютага была ўведзена бронь квіткоў на класічныя цырымоніі без аб’яўлення дат. І калі стартаваў продаж, многіх ужо не было. Глеб Лапіцкі растлумачыў:
— Браніруючы, людзі нават не пыталіся, у які дзень пройдзе тое ці іншае мерапрыемства, — проста заказвалі “100 білетаў”. Вось гэта, думаю, і ёсць вынік інвестыцый нашай дзяржавы ў развіццё фестывальнай культуры! Дарэчы, калі забраніраваныя білеты не выкупляюцца на працягу пяці дзён, яны вяртаюцца ў свабодны продаж.
Набор валанцёраў пачнецца ў маі, умовы прапішуць на сайце фестывалю. Але заявак ужо паступіла больш, чым у мінулыя гады. Павялічыцца квота для іншагародніх валанцёраў, для іх прадугледзяць больш месцаў для пражывання.
— Валанцёры — наша “навігацыйная служба”, якая арыентуе людзей па горадзе. Яны будуць дапамагаць і з сустрэчай, адпраўкай удзельнікаў і гасцей. Многіх задзейнічаем у фэсце “На сямі вятрах”, — распавёў Глеб Лапіцкі. — Частка ўвойдзе ў рэжысёрскія пастановачныя групы, іншыя — у гаспадарчыя, і я лічу гэта карысным: творчаму чалавеку, асабліва калі ён хоча звязаць жыццё са сферай культуры, трэба і каробкі панасіць, і касцюмы паперавешваць. Тады зразумееш, якая яна, будучая прафесія.
Рэжысёрам цырымоніі адкрыцця і Дзён Саюзнай дзяржавы выступае Агата Мацко, дарослага конкурсу і цырымоніі закрыцця — Марына Раманоўская. Дзіцячы конкурс бярэ пад крыло Ірына Коўлена.
— Гэта людзі, якія на “Славянскім базары” — як у сябе дома, і адказваюць за базар у прамым сэнсе! — падкрэсліў Глеб Лапіцкі. — Пералік можна працягваць: кіраўнікі беларускага штаба Ірына Нікіфарава і расійскага Мікалай Крывенка; ветэран фестывальнага руху Сяргей Пятроў, малады рэжысёр Дзяніс Клясуноў і яшчэ вялізная колькасць нашых калег. Плён іх працы радуе, але за ім стаіць неверагодна складаная справа і “баявое зладжванне” ў творчым плане, якое патрабуе ад кожнага максімальнай сканцэнтраванасці і найвышэйшай адказнасці: яны ствараюць брэнд, які ўвасабляе нашу краіну.
Аб’яднаўчай і каардынуючай сілай фестывалю з’яўляецца зацверджаны распараджэннем Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Арганізацыйны камітэт, які ўзначальвае намеснік прэм’ер-міністра Уладзімір Каранік. Гэта той працоўны орган, куды мы можам звярнуцца па параду і дапамогу ў любы час — і ніводнае пытанне не застанецца без адказу. Дзякуючы ўвазе, якую аказваюць фестывалю Кіраўнік нашай дзяржавы і ўрад, атрымліваецца зрабіць “Славянскі базар у Віцебску” маштабным, цікавым і сапраўды ўнікальным.
Святлана ЧЭКАЛАВА
Фота Уладзіміра ШЛАПАКА і Ульяны КАСЦЮНІНАЙ (з архіва “К”)