Сёлета наша краіна старшынствуе ў органах Еўразійскага эканамічнага саюза. Сярод прыярытэтаў, пазначаных у звароце Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Аляксандра Лукашэнкі кіраўнікам дзяржаў — членаў ЕАЭС, — супрацоўніцтва ў галіне культуры. Як справы ў гэтым кірунку?

Рэктар Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў Наталля Карчэўская раскрыла тэму “Еўразійскі эканамічны саюз і іншыя формы міждзяржаўнай інтэграцыі Рэспублікі Беларусь як магчымасць убудоўвання беларускай нацыянальнай культуры ў сусветную”. 

— Наталля Уладзіміраўна, што дае ўдзел нашай краіны ў ЕАЭС дзеячам культуры? 

— Ва ўмовах дынамічна зменлівага свету ўдзел у Еўразійскім эканамічным саюзе адкрывае шырокія перспектывы для ўбудавання беларускай культуры ў сусветную, дае ўнікальную платформу для міжкультурнага дыялогу і абмену вопытам. Дазваляе айчынным дзеячам культуры ў цэлым, а ў прыватнасці — нашым супрацоўнікам і студэнтам атрымліваць доступ да больш шырокай аўдыторыі, удзельнічаць у сумесных праектах, фестывалях, выставах, а таксама развіваць культурна-адукацыйнае міжнароднае супрацоўніцтва. 

— І ў БДУКМ ёсць красамоўныя прыклады такой работы. 

— Так, наш універсітэт, як вядучая ВНУ краіны ў сферы культуры і мастацтва, актыўна развівае міжнародныя стасункі, рэалізуе сумесныя праекты з калегамі з краін ЕАЭС, іншых дзяржаў. Напрыклад, практыка-арыентаваны змест прапанаваных намі адукацыйных праграм высока ацэнены не толькі ў Беларусі, але і за мяжой, што дазваляе забяспечваць высокія паказчыкі па экспарце адукацыйных паслуг. Мы рэалізуем праграмы акадэмічнай мабільнасці з казахскай Нацыянальнай акадэміяй харэаграфіі, Гжэльскім дзяржаўным універсітэтам, Санкт-Пецярбургскім дзяржаўным інстытутам культуры. Летась БДУКМ удзельнічаў у найбуйнейшай штогадовай міжнароднай адукацыйнай выставе IEF-2024, якая прайшла ў Алматы: прэзентавалі ўніверсітэт, правялі перамовы з замежнымі ВНУ. Навуковыя, адукацыйныя і культурныя сувязі выйшлі на новы ўзровень, калі ў 2023-м мы разам з Маскоўскім дзяржаўным інстытутам культуры арганізавалі і правялі ў Мінску Міжнародны кангрэс ВНУ культуры і мастацтваў “ВНУ культуры і мастацтваў у міжнародным гуманітарным супрацоўніцтве: глабальныя выклікі і стратэгія дзеянняў”. Вялікі рэктарскі корпус, прафесура, а таксама студэнты з Расіі, Узбекістана і Кыргызстана — больш за 200 чалавек з 19 культурных ВНУ паўдзельнічалі ў працы навукова-адукацыйнага і культурнага праекта. Мы імкнёмся, каб нашы студэнты атрымлівалі якасную адукацыю, якая адпавядае сусветным стандартам, былі гатовыя да працы ва ўмовах глабалізацыі і інтэграцыі, падтрымліваем творчыя ініцыятывы навучэнцаў і выкладчыкаў, ствараем умовы для іх прафесійнага росту і міжнароднага прызнання. 

— Распавядзіце падрабязней пра маладзёжныя кантакты і праекты. 

— Нядаўна, літаральна ў красавіку, нашы студэнты кафедры харэаграфіі разам з дацэнтам кафедры Вольгай Наўроцкай бліскуча прадставілі Беларусь і ўніверсітэт на Міжнародным фестывалі-конкурсе маладых харэографаў у Казахстане. Восенню мінулага года студэнтка факультэта музычнага і харэаграфічнага мастацтва Ангеліна Самалётава заваявала сярэбраны медаль ІІІ Адкрытых маладзёжных арктычных Дэльфійскіх гульняў у намінацыі “Эстрадныя спевы”. Дарэчы, каардынатарам арганізацыі і падрыхтоўкі беларускай дэлегацыі для ўдзелу ў маладзёжных Дэльфійскіх гульнях дзяржаў — удзельніц Садружнасці Незалежных Дзяржаў, вядучага конкурсу ў галіне мастацтва на постсавецкай прасторы, з’яўляецца Інстытут павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраў БДУКМ. За апошнія некалькі гадоў беларуская дэлегацыя паспяхова выступіла на маладзёжных Дэльфійскіх гульнях дзяржаў — удзельніц краін СНД, адкрытых дзіцячых Дэльфійскіх гульнях дзяржаў — удзельніц СНД, ІІІ Адкрытых маладзёжных арктычных Дэльфійскіх гульнях. 

— Напэўна, ёсць узоры плённай працы і ў развіцці гастрольнай дзейнасці? 

— Удзел дэлегацыі БДУКМ у рабоце XV Форуму творчай і навуковай інтэлігенцыі дзяржаў — удзельніц СНД, а таксама ў Міжнародным фестывалі тэатральнага мастацтва “Еўразія” дазволіў усталяваць цесныя сувязі з прадстаўнікамі розных краін, у тым ліку Расіі. Вынікам гэтых кантактаў стала актывізацыя гастрольнай дзейнасці: расійскія тэатры з пастаноўкамі, майстар-класамі прыязджаюць у БДУКМ, а беларускія калектывы, як прафесійныя, так і ўніверсітэцкія, атрымліваюць запрашэнні на прэстыжныя пляцоўкі суседняй дзяржавы. Такі абмен творчымі дасягненнямі ўзбагачае культурнае жыццё абедзвюх краін і спрыяе ўмацаванню ўзаемаразумення. 

Акрамя таго, нашы студэнты актыўна ўдзельнічаюць у мерапрыемствах праграмы “Культурная сталіца Садружнасць”, набываючы бясцэнны вопыт міжкультурнага ўзаемадзеяння і прадстаўляючы дасягненні беларускай культуры на міжнароднай арэне. Гэта яскравы прыклад таго, як інтэграцыйныя працэсы спрыяюць развіццю маладых талентаў і прасоўванню нацыянальнай культуры. 

— Які, на ваш погляд, кірунак найбольш перспектыўны для рэалізацыі сумесных творчых ініцыятыў? 

— Важным фактарам, які аб’ядноўвае практычна ўсе краіны ЕАЭС, з’яўляецца агульнасць мастацкіх школ. Нягледзячы на нацыянальныя асаблівасці, асновы мастацкай адукацыі ў гэтых краінах былі закладзены савецкай мастацкай школай. Гэта агульная культурная спадчына стварае трывалую базу для ўзаемаразумення і развіцця сумесных творчых праектаў. Мы бачым вялікі патэнцыял у абмене вопытам у сферы мастацкай адукацыі, арганізацыі сумесных выстаў, майстар-класаў і творчых мерапрыемстваў. 

У заключэнне хачу падкрэсліць: інтэграцыйныя працэсы адкрываюць перад беларускай нацыянальнай культурай шырокія перспектывы для развіцця і прасоўвання на сусветнай арэне. Трэба эфектыўна выкарыстоўваць магчымасці, захоўваючы пры гэтым сваю ўнікальнасць і ідэнтычнасць. Упэўнена, сумеснымі намаганнямі мы зможам дабіцца поспеху ў гэтай важнай справе і зрабіць беларускую культуру неад’емнай часткай сусветнай культурнай спадчыны.